Boże Ciało w Łowiczu

     Cały Łowicz kolorowy - w jednym ze swoich wierszy wołał w zachwycie Jan Lechoń. I miał rację, gdy dalej pisał w tym wierszu tak: Nie gardenie ani lilie, Nie Italie, nie Brazylie, Tylko jaskry, tylko mlecze  Wśród zielonych trawy smug. Ziemia Łowicka jest synonimem Polski. Jak Podhale określa nasz krajobraz górski, tak łowickie polskie niziny. Administracyjnie łowickie leży na terenie województwa łódzkiego, nie mazowieckiego, ale to Mazowsze w każdym calu. A co w Łowiczu najbardziej polskie i mazowieckiego, to dochodzi do głosu w uroczystość Bożego Ciała. Słynie Łowicz z procesji kościelnej w której uczestniczą Księżanki w barwnych strojach ludowych. Może nie tak okazałe, lecz równie interesujące są procesje eucharystyczne w niektórych podłowickich wioskach, w Złakowie Kościelnym i w Lipcach Reymontowskich.

      „Niech pan przyjedzie do nas na procesję w Boże Ciało - mówiła mi jedna z lipeckich niewiast, gdy byłem tam zeszłą jesienią. - Kolorowe wtedy są Lipce, wszystko się kolorami mieni, niech pan przyjedzie i zobaczy. Koniecznie. Cały nasz zespół w procesji idzie, pięćdziesiąt osób, wszyscy na ludowo.”  Ten wiejski zespół regionalny o nazwie "Wesele Boryny" został założony w roku 1932. Kawał czasu ! Śpiewają i tańczą w nim mieszkańcy Lipiec i okolicznych wsi, ojcowie i ich dzieci, a potem dzieci tych dzieci. Lipecki zespół jest niewątpliwie zjawiskiem niezwykłym i jest poruszająca ta świadomość konieczności nieustannej prezentacji tego samego od lat widowiska, nawiązującego do tradycji i do narodowego dzieła literatury. 

 

 

        W Łowiczu uroczystość w świąteczny dzień Bożego Ciała jest   nadzwyczajna. Słyną swoimi świętami i obrzędami miasta europejskie, w Sewilli jest Santa Semana, Fallas są w Walencji, cud świętego Januarego w Neapolu, kwietne dywany na rynkach swoich miast tworzą Flamandowie... Podziwiałem na ulicach Arles piękne  Arlezjanki w swoich strojach.  Łowicz jest tej samej klasy. Łowiczanki nie gorsze od Arlezjanek. Od Andaluzyjek również. Inne są Księżanki. Nasze są one. Polskie.  

Podniosła uroczystość religijna i wielkie święto księżackiej kultury i tradycji, cały jest Łowicz kolorowy. Fot.L.Herz

       W dzień Bożego Ciała wszystko jest w Łowiczu nieprawdopodobnie polskie i bardzo cudne jest pomieszanie wszystkiego ze wszystkim. Bo to przede wszystkim podniosła uroczystość religijna, gdy procesyjnie miasto obchodzi Pan Jezus w monstrancji. W Łowiczu towarzyszą  mu biskupi w czerwieni, kanonicy w fioletach, kawalerowie maltańscy w bieli długich płaszczy z krzyżami maltańskimi oczywiście, jakiś ambasador w galowym mundurze się trafi poniektórymi laty. Idą w procesji kombatanci ze sztandarami. Orkiestra  gra jak należy, choć kolejarska, a nie strażacka. I bernardynki w swoich habitach idą procesyjnie. I wyrasta nad łowickimi ulicami las feretronów, niesionych w asyście sznurów pięknych niewiast w ludowych strojach, a każda ma na sobie kilogramy wełniaków. Hafty oko oglądających cieszą, a hafty na nich wspaniałe i wstążki przy gorsetach czerwone. Starsze panie chusty mają pięknie na głowie zawiązane. I tę ludowość uzupełniają niektóre niewiasty pierścionkami, po jednym na każdym palcu, a każdy palec ozdobiony pazurami długimi prosto od pazurzystki, czerwienią z onymi wełniakami się uzupełniając. Ot, współczesność... 

Święto wielkie jest w Łowiczu. Fot.L.Herz

       A potem jest jarmark na błoniach nad Bzurą. Chociaż w porównaniu z przeszłymi laty bardzo się wszystko zmieniło,  wciąż jest to ludowe i przaśne, acz  mocno współczesna jest ta przaśność. Setki kramów z plastikową tandetą, lody waciane na patyku, karuzele, nawet młyn diabelski jeszcze bardziej diabelski niż zwyczajnie diabelski. Piszczący ludzie głowami zwisają u zenitu diabelskiej drogi. Obok  jakieś inne czartowskie urządzenia, potrząsające człowiekiem za jedne dziesięć złotych od kwadransa. Moc rozrywek dla dzieci, jakieś przemyślne huśtawki i lonże, różne gabinety śmiechu i strachu. Dla dorosłych było piwa moc i miejsc do piwa picia też niemało. Zawianych rodaków jednak nie widać. Magia tego dnia świątecznego?